แบตเตอรี่โซล่าเซลล์ (Solar Battery) เป็นอุปกรณ์ที่ใช้เก็บไฟฟ้าที่ได้จากพลังงานแสงอาทิตย์ เพื่อสำรองไฟไว้ใช้ในตอนกลางคืน โดยไม่ต้องพึ่งไฟของการไฟฟ้า และโซล่ากูรูอยากให้ทุกคนได้รู้ว่าโซล่าร์แบตเตอรี่มีกี่แบบ แต่ละแบบเหมาะกับการใช้งานอย่างไร และควรเลือกแบตเตอรี่โซล่าเซลล์แบบไหนดี รวมถึงแนะนำร้านขายแบตเตอรี่ที่เชื่อถือได้ ซึ่งร้านที่เรานำมาแนะนำ มีหลากหลายยี่ห้อให้ได้เลือก อาทิ แบตเตอรี่ โซล่าเซลล์ 3K, Globatt, FB, GS เป็นต้น
แบตเตอรี่โซล่าเซลล์ คืออะไร
แบตเตอรี่โซล่าเซลล์ (Solar Battery) คือ อุปกรณ์เก็บพลังงานไฟฟ้าของระบบโซล่าเซลล์ ทำหน้าที่ช่วยเก็บกระแสไฟฟ้าที่แผงโซล่าเซลล์ (Solar panel) ผลิตได้ในตอนกลางวัน และนำไปใช้ในช่วงที่แสงไม่พอต่อการผลิตไฟฟ้า โซล่าร์แบตเตอรี่เป็นอุปกรณ์สำคัญสำหรับระบบโซล่าเซลล์แบบออฟกริด (off grid) โดยเฉพาะชุดนอนนาโซล่าเซลล์ ที่สามารถใช้ได้ในพื้นที่ที่ไฟฟ้าเข้าไม่ถึง นิยมใช้กันทั่วไปในกลุ่มเกษตรกร หรือใช้สำหรับกางเต้นท์และตั้งแคมป์ แบตเตอรี่จะทำงานร่วมกับอุปกรณ์ควบคุมการชาร์จไฟเข้าแบตเตอรี่ ที่เรียกว่า โซล่าชาร์จเจอร์ ซึ่งโซล่าเซลล์กูรูได้อธิบายไว้อย่างละเอียดในบทอุปกรณ์ควบคุมการชาร์จไฟ โซล่าชาร์จเจอร์
แบตเตอรี่โซล่าเซลล์มีกี่แบบ
สำหรับแบตเตอรี่โซล่าเซลล์นั้น มีด้วยกัน 4 แบบ แตกต่างกันไปตามรูปแบบการใช้งาน ซึ่งหากถามว่าควรเลือกใช้แบตเตอรี่แบบไหนดี โซล่ากูรูยังไม่ขอฟันธง แต่จะมาแนะนำแบตเตอรี่ทั้ง 4 แบบ ให้เพื่อน ๆ พิจารณากันดูว่าแบบไหนที่เหมาะกับการใช้กับ ระบบโซล่าเซลล์ของคุณ
โซล่าร์แบตเตอรี่แบบน้ำ (Solar Flood Battery หรือ Solar Vented Battery)
แบตเตอรี่น้ำ หรือแบตเตอรี่ที่เติมน้ำกลั่นเหมือนแบตเตอรี่รถยนต์สมัยก่อน ซึ่งมีราคาที่ถูก แต่ไม่ค่อยตอบโจทย์การใช้งานได้ครอบคลุมมากนัก เพราะต้องหมั่นเติมน้ำกลั่นในทุกสัปดาห์ หากเป็นโซล่าเซลล์ที่ติดตั้งบนเสาไฟ การใช้งานแบตน้ำจะสร้างความลำบากให้กับผู้ใช้งานพอสมควร
แบตเตอรี่สำหรับโซล่าเซลล์ชนิด deep cycle มีวางขายทั้งแบบเจลและแบบตะกั่ว
โซล่าร์แบตเตอรี่แบบเจล (Solar Gel Battery)
เป็นแบตเตอรี่ระบบปิดที่ใช้งานง่ายกว่าแบตน้ำ เพราะไม่ต้องดูแลอะไรมาก จึงเป็นที่นิยมในช่วงเวลาหนึ่ง แต่ประสิทธิภาพการใช้งานไม่ค่อยดีนัก ชาร์จไฟได้ช้า ความสามารถในการเก็บไฟไม่ดีเท่าที่ควร แถมยังมีราคาที่ค่อนข้างสูงกว่าแบตเตอรี่ที่คุณสมบัติพอ ๆ กันอย่างแบตเตอรี่ตะกั่ว ทำให้ในช่วงหลัง ๆ ความนิยมลดลง และผู้ใช้งานหันมาใช้แบตตะกั่วกันมากขึ้น มีขายทั่วไปที่ร้านค้าออนไลน์ทั้ง Shopee และ Lazada
โซล่าร์แบตเตอรี่แบบตะกั่ว (Solar Lead Acid Battery)
เป็นแบตเตอรี่ระบบปิดเช่นกันกับแบตเตอรี่เจล (Gel Battery) ลักษณะการทำงานคล้ายกัน ประสิทธิภาพการใช้งานที่เทียบเท่าแบตเตอรี่เจล แต่มีความคงทน ดูแลรักษาง่าย เก็บไฟฟ้าไว้ใช้ได้นาน แถมราคาถูกกว่าแบตเตอรี่เจลจึงเป็นที่นิยมใช้งานกันมาก
โซล่าร์แบตเตอรี่แบบลิเธียม (Solar Lithium Battery)
ปัจจุบันโซล่าร์แบตเตอรี่ชนิดลิเธียม คือ แบตเตอรี่ที่ใช้กันมากที่สุดในระบบโซล่าเซลล์ ด้วยประสิทธิภาพการใช้งานที่สูง แถมมีให้เลือกใช้งานถึง 2 ประเภท คือ
- แบตเตอรี่ลิเธียมไอออน (Lithium-Ion Battery) จ่ายไฟได้แรง เสถียร ระยะเวลาการชาร์จแบตเตอรี่ค่อนข้างไว ราคาก็แพงตามไปด้วย
- แบตเตอรี่ลิเธียมไอออนฟอสเฟต (Lithium Iron Phosphate) ถูกพัฒนามาจากแบตเตอรี่ลิเธียมไอออน เพื่อแก้ปัญหาการใช้งานได้ ที่ได้อย่างมีประสิทธิภาพกว่า ทนความร้อนที่เกิดจากปฏิกิริยาเคมี จ่ายพลังงานได้สูง อายุการใช้งานยาวนานกว่าแบตเตอรี่ประเภทอื่น รวมถึงราคาก็แรงกว่าเช่นกัน ซึ่งแบตเตอรี่ของหัวเว่ย (Huawei Solar Battery) เป็นโซล่าร์แบตเตอรี่ประเภทนี้นั้นเอง
10 เรื่องควรรู้ก่อนซื้อแบตเตอรี่ สำหรับโซล่าเซลล์
- แบตเตอรี่ Deep Cycle คือแบตที่ผลิตขึ้นเพื่อใช้กับโซล่าเซลล์โดยเฉพาะ ใช้กับกระแสไฟฟ้าสูง ๆ ได้ คายประจุได้มากถึง 45% – 75% และจ่ายไฟให้กับเครื่องใช้ไฟฟ้าภายในบ้านได้เสถียรกว่าแบตทั่วไป
- หลักการทำงาน ของแบตเตอรี่ Solar cell จะเก็บพลังงานไฟฟ้ากระแสตรงที่ได้จากแผงโซล่าเซลล์ และทำการจ่ายไฟไปยังอินเวอร์เตอร์เพื่อทำการแปลงไฟเป็นกระแสสลับ จากนั้นจึงจะสามารถนำไปใช้กับไฟฟ้าภายในบ้านได้
- ลักษณะการใช้งาน เหมาะใช้กับอุปกรณ์ไฟฟ้าที่มีการใช้ไฟอย่างต่อเนื่อง และปล่อยกระแสอย่างสมดุล อาทิ รถกอล์ฟ รถไฟฟ้า เครื่องสำรองไฟ ระบบโซล่าเซลล์ เป็นต้น
- ความจุของแบต ควรเลือกให้เหมาะกับขนาดของแผงโซล่าเซลล์ ดูว่าโซล่าเซลล์ที่เลือกใช้ผลิตไฟฟ้าต่อวันได้เท่าไหร่ และเลือกแบตเตอรี่ที่สามารถเก็บพลังงานไฟฟ้าครอบคลุม สามารถจ่ายไฟให้ใช้ในตอนกลางคืนได้ตลอดคืน
- ค่า Ah คือ ขนาดความจุของแบตเตอรี่ ที่บอกความสามารถในการคายประจุ โดยค่า Ah จะแจ้งอยู่บนตัวแบตเตอรี่ เพื่อบอกให้ทราบว่าแบตลูกนี้ดึงไฟมาใช้ได้สูงสุดที่เท่าไหร่
- ค่า DOD คือ ค่าที่บอกประสิทธิภาพการนำไฟออกมาใช้ของแบตเตอรี่ หากแบตเตอรี่ระบุว่า ค่า DOD 40% เท่ากับว่าแบตลูกนี้ใช้งานได้ 40% ส่วนอีก 60% ที่เหลือคือกระแสไฟที่ต้องเก็บค้างไว้ในแบตเพื่อถนอมแบตฯ ไว้
- การเก็บแบตเตอรี่ ควรเก็บแบตเตอรี่ไว้ในบริเวณที่อุณหภูมิประมาณ 20-25 องศา และสำหรับแบตเตอรี่ที่ยังไม่ได้ใช้ ให้หมั่นชาร์จแบตเตอรี่ให้เต็มทุก ๆ 3 เดือน
- อายุการใช้งาน หากใช้งานอย่างถูกวิธี และบำรุงรักษาอยู่เสมอ อายุการใช้งานของแบตเตอรี่จะมากกว่าแบตเตอรี่ทั่วไปถึง 3 – 4 เท่าประมาณ 5 – 8 ปี
- ราคาแบตเตอรี่ ขึ้นอยู่กับขนาดของแบตเตอรี่ ยิ่งจุไฟได้มากก็ยิ่งมีราคาที่สูง ซึ่งราคาจะมีตั้งแต่หลักพันไปจนถึงหลักหลายหมื่น เช่น ราคาแบตเตอรี่ โซล่าเซลล์ 3K EBB125 (125แอมป์) ปัจจุบันราคาตลาดอยู่ที่ 5,900 บาท
- การบำรุงรักษา หากเป็นแบตเตอรี่ชนิดน้ำกลั่น ควรหมั่นเติมน้ำกลั่นให้เต็มอยู่เสมอ และหมั่นทำความสะอาดขั้วแบต ฯ โดยใช้โซดาล้างออก เพื่อไม่ให้เกิดคราบเกลือ หรือคราบสนิม เพราะคราบเหล่านี้จะต้านทานกระแสไฟ ทำให้ประสิทธิภาพการจ่ายและรับไฟลดลง
ร้านจำหน่ายแบตเตอรี่ โซล่าเซลล์ที่น่าเชื่อถือ
- ไทวัสดุเป็นศูนย์ร่วมวัสดุอุปกรณ์ และเครื่องใช้ไฟฟ้าระดับแนวหน้าของประเทศ มีสาขาให้บริการอยู่ทั่วประเทศ ภายในร้านมีอุปกรณ์โซล่าเซลล์ และอุปกรณ์งานช่างประเภทอื่นให้ได้เลือกสรรมากมาย แถมปัจจุบันยังมีช่องทางการสั่งซื้อผ่านระบบออนไลน์ เพื่ออำนวยความสะดวกให้ลูกค้าของไทวัสดุอีกด้วย
- อมร ศูนย์รวมอะไหล่อีเล็คโทรนิคส์ ร้านดังที่คนไทยให้ความไว้วางใจ มีอะไหล่อิเล็กทรอนิกส์และอุปกรณ์ที่ใช้ในระบบโซล่าเซลล์ทุกแบบทุกรุ่นทุกยี่ห้อให้ได้เลือกสรร ไม่ว่าจะเป็น 3k battery, globatt, FB, Gs หรือถ่านชาร์จ, เครื่องชาร์จแบตเตอรี่ โซล่าเซลล์, คอยล์ 24 โวลต์, หลอดไฟ หรือสปอร์ตไลท์โซล่าเซลล์ขนาดต่าง ๆ เรียกว่าครบจบในร้านเดียว
- เทียนทอง อิเล็คทริคพลัส ร้านค้าส่งอะไหล่และอุปกรณ์ไฟฟ้า ที่ร้านไฟฟ้าทั่วประเทศใช้บริการสั่งซื้อกันมาก โดยตัวร้านตั้งอยู่ที่กรุงเทพฯ แต่ทางร้านมีบริการสั่งซื้อออนไลน์ อยู่ที่ไหนก็สั่งได้
Q&A แบตเตอรี่ โซล่าเซลล์
ปัจจุบัน VOLTA TUBULAR Battery เป็นแบตเตอรี่ลิเธียม สำหรับโซล่าเซลล์อีกประเภทที่ออกแบบพิเศษหนากว่า แบตเตอรี่ Deep Cycle ธรรมดาถึง 5 เท่า อายุการใช้งานนานกว่าปกติถึง 3-4 เท่า ประมาณ 8-10 ปี และใช้งานได้กับอุปกรณ์โซล่าเซลล์ทุกรูปแบบ ตั้งแต่ขนาดเล็กอย่างปั๊มน้ำ ไปจนถึง Solar Farm ขนาดใหญ่
สุดท้ายนี้โซล่ากูรูอยากฝากว่า แม้การติดตั้งระบบโซล่าเซลล์จะไม่ยุ่งยาก แต่ควรให้ช่างที่มีความเชี่ยวชาญ และมีใบรับรองหรือใบประกอบวิชาชีพมาช่วยในการติดตั้ง เพื่อป้องกันอันตรายขณะติดตั้ง รวมถึงป้องกันปัญหาการใช้งานที่อาจเกิดขึ้นได้ และในส่วนของแบตเตอรี่โซล่าเซลล์นั้น ควรเลือกแบตเตอรี่ Deep Cycle เท่านั้นมาใช้งาน เพื่อให้การใช้โซล่าเซลล์ทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพสูงสุด และต้องหมั่นดูแลรักษาอยู่เสมอ แบตเตอรี่จะได้มีอายุการใช้งานที่ยาวนาน ไม่ต้องเปลี่ยนอยู่บ่อย ๆ